Banka

Kredi Notu Nasıl Öğrenilir?

Yazar

Makalenin İçerisinde Neler Var?

Kredi Notu Nedir?
Kredi Notu Nasıl Belirlenir?
Kredi Notumu Nasıl Öğrenebilirim?
Kredi Notu Neden Düşer?
Kredi Notu Nasıl Yükseltilir?

Kısmi rezerv bankacılığının en temel prensibi ödemelerin aksatılmadan tahsil edilmesi ve mutlaka sağlanacak kredinin yüzde 10’u kadar likidite bulundurulmasıdır. Taksit ödemesi yapılmadığında bulundurulması gereken likitide artmak zorunda kalır. Banka mecburen öz varlıklarından fedakarlık eder ya da Merkez Bankası’ndan faizle borç alır. Bu nedenledir ki banka, kredi taksitlerinin ödenmemesi halinde gecikme cezası uygulayabilir ve Merkez Bankası’nın belirlediği gecikme faizi oranında fazla para tahsil eder. Bankalar bu konuda bir adım atarak ödemelerini geciktiren ve sistemin işlemesi konusunda güçlük çıkartan tüketicileri ifşa etmek ve sağlanacak krediler için risk teşkil ettiğini duyurmak için birlikte hareket etmektedir ve TCKN’ye ait finansal geçmiş bilgilerini KKB aracılığıyla birbiriyle paylaşmaktadır. Bu finansal geçmiş tüketicinin yaptığı ödemeleri, kullandığı kredi miktarı ve mevcut borcu gibi bilgileri içerir. Buna ek olarak tüm bu veriler bir algoritma yardımıyla derlenir ve ortaya kredi notu çıkar. Kredi notu tüm verilerin 1, 2, 3 veya 4 haneli bir rakama indirgenmesi olarak düşünülebilir. Bunun doğrultusunda ortaya çıkan kredi notu nasıl öğrenilir? kredi notu nasıl yükseltilir? şeklinde sorulara da makalemizde cevap vermeye çalıştık.

Kredi Notu Nasıl Yenilenir? Kredi Notu Ne Zaman Yükselir? İçeriğe Git
Findeks Kredi Notu Nedir? Nasıl Öğrenilir? İçeriğe Git
Kredi Notuna Göre Kredi Veren Bankalar 2020 İçeriğe Git
Kredi Notu Düşükler İçin Kredi Veren Bankalar 2020 İçeriğe Git
Kredi Notu Nasıl Öğrenilir? İçeriğe Git

Kredi Notu Nedir?

Tüketicinin önceki dönemlerde bankalardan kullandığı tüm bankacılık ürünlerine ait bilgiler KKB ile paylaşılır ve bu ürünlerden doğan sorumluluklarını yerine getirme derecesine bakılır. Sorumlulukların yerine getirilme derecesi sonrasında ne kadar bilinçli bir tüketici olunduğu ortaya çıkar ve algoritma yardımıyla yapılan analiz ile ortaya kişiye özel belirlenen bir kredi notu çıkmış olur. Kredi notu sayesinde kurumlar tüketicinin ödemelerine ne kadar sadık olduğunu ve mevcut borç miktarını öğrenebilir dolayısıyla da sağlayacağı kredinin risk teşkil edip etmediğini yalnızca tek bir nota bakarak dahi kestirebilir.

Kredi notuyla ilgili ilk defa bilgi edinen bir kişinin karşısına kredi sicili, kredi skoru, kredi puanı ve türevi şekilde kelime grupları çıkabilir, bunların tümü kredi notunun farklı şekilde ifade edilmesidir ve farklı bir şey gibi düşünülmemesi gerekir.

Göz Atabilirsiniz;

Kredi Notu Nasıl Belirlenir?

Kredi notunun belirlenmesine etki eden farklı noktalar vardır ve hepsinin etki etme derecesi birbirinden farklıdır. Kısaca bireysel kredi ve kredi kartı borçlarının zamanında ödenmesi, borç ve banka hesaplarının durumu, yeni kredi başvurularının ne sıklıkla yapıldığı, kredilerin ne sıklıkla kullanıldığı ve diğer olarak gruplandırılabilir.

Bireysel Kredi ve Kredi Kartı Borçlarının Ödenmesi (% 30 Etkili)

Tüketiciler edindiği kredi ve kredi kartlarından doğan aylık taksitlere ya da ekstrelere ilişkin ödemeleri akstamadan yapmak durumundadır. Kredi notunun belirlenmesine etki eden en önemli faktör asgari düzeyde dahi olsa son ödeme tarihinin geçirilmemesi ve ödemelerin zamanında yapılmasıdır, yazının başında da belirtildiği gibi kısmi rezerv bankacılığının devam edebilmesi için ödemeler kesinlikle aksamamalıdır. Diğer bir açıdan bakılacak olursa taksit ödemelerinin zamanında yapılması kredi notunu en çok yükselten şeylerden birisidir.

Borç ve Banka Hesaplarının Durumu (% 25 Etkili)

Kredi notu sorgulaması yapıldığı anda tüm banka hesaplarındaki mevduat miktarı ve kişinin toplam borcu sorgulanır. Ortaya çıkan sonuç algoritma tarafından yorumlanır ve kişinin gelirine göre ne düzeyde borçlu olduğu tespit edilmeye çalışılır. Normal şartlarda gelir düzeyiyle rahatlıkla karşılanabilecek bir kredi için başvuru iletilse dahi başvurunun olumsuz sonuçlanmasının en büyük nedeni budur zira borcun kaç ay vade ile ödenmesi gerektiği vb. bakılmaksızın yalnızca ne kadar borç olduğu dikkate alınır.

Kredi Başvuru Sıklığı (% 20 Etkili)

Sık kredi başvurusu yapmak tüketicinin finansal anlamda bir çöküş içerisinde olduğu izlenimi yaratabilir. Tamamen rasyonel olmayan bu yöntem tamamen davranış psikolojisinin bir ürünüdür ve dolayısıyla sık kredi başvurusu yapılmaması gerekir. Son zamanlarda farklı bankalara kredi başvurusu yapıldıysa ve olumsuz sonuç alındıysa sebebi araştırılıp çözülmeden yeni bir kredi başvurusu yapılmaması kredi notunun düşmemesine yardımcı olacaktır.

Kredi Kullanım Sıklığı (% 10)

Kredi ve bankacılık ürünlerine aşina olan kişiler yani sıkça bunlardan yararlananlar hiç yararlanmayanlara nazaran daha değerlidir ve kredi notunda bunun olumlu etkilerine rastlamak mümkündür. Bu kapsamda sık kredi kullanan ve ödemelerini aksatmadan yapan tüketiciler diğerlerine nazaran daha yüksek kredi notuna sahip olur.

Kredi Notumu Nasıl Öğrenebilirim?

Tüketicilerin kredi notu öğrenmek için başvurabileceği onlarca farklı yöntem vardır. Zira Findeks’in kurulmasından sonra kredi raporu konusunda bir sektör oluşmuştur ve yalnızca bu hizmetleri sunan operatör destekli firmalar dahi bulunmaktadır. Yine de tüketiciler tarafından en sık kullanılan sorgulama şekilleri müşterisi olunan banka aracılığıyla, findeks aracılığıyla, e-devlet aracılığıyla ve operatörler aracılığıyladır.

Bankalar Aracılığı İle

Kredi notunu bankası aracılğıyla öğrenecek tüketicinin bu işlem için ücret ödemesi gerekir zira banka da raporun teslim edilmesi için Findeks’e ödeme yapar. Burada Findeks’in kısaca KKB raporunu daha anlaşılabilir bir rapor haline dönüştürdüğünü hatırlamakta yarar var, zira KKB kredi notu yani bankaların edindiği rapor çok daha teknik ve anlaşılmaz bir görüntüye sahiptir.

Çoğu bankanın çağrı merkezi, internet şubesi veya mobil şubesi üzerinden kredi notu sorgulaması yapılabilir. Bankasının böyle bir uygulaması olup olmadığını öğrenmek isteyen tüketiciler banka çağrı merkezlerini arayarak konu hakkında bilgi talep edebilir.

Banka şubeleri aracılığıyla da kredi notu sorgulaması yapmak mümkündür, ancak çoğu zaman bunun için diğer yöntemlerden daha fazla ödeme yapmak gerekir zira iş yükü oluşturulması nedeniyle rapor ücretine ek olarak işlem ücreti de alınacaktır.

Findeks Sistemi Üzerinden

Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından geliştirilen Findeks, kredi notunun öğrenilebileceği kurumlar arasındadır. Tek seferlik sorgulama ve abonelik paketleri bulunan Findeks’in kredi notu sorgulaması için üyeliği zorunlu tuttuğunu unutmamakta fayda var. Üye olunduktan sonra 8 TL’lik sorgulama ücretinin ödenmesine istineden kredi raporuna anında erişilebilir.

Avea/Turk Telekom Kredi Notu Öğrenme SMS

Kredi Kayıt Bürosu işbirliğiyle Turk Telekom müşterilerinin findeks kredi notu sorgulama servisinden yararlanma imkanı bulunur. Tüketicilerin sms ile kredi notu sorgulaması için yapması gereken tek şey TCKN (boşluk) doğum yılı yazıp 1122’ye SMS atmaktır. Söz konusu sorgulama için tüketicilerden 9 TL ücret alınacak, bu tutar faturaya yansıtılacaktır.

Turkcell Kredi Notu Sorgulama SMS

Turkcell müşterileri de SMS ile kredi skorunu öğrenebilme imkanına sahiptir. 9 TL’lik işlem ücreti bulunan bu sorgulamadan yararlanacak tüketicilerin tek yapması gereken TCKN (boşluk) Doğum Yılı yazıp 1122’ye SMS atmaktır.

E-Devlet Üzerinden

E-Devlet üzerinden kredi notu sorgulaması yapmak isteyen tüketicilerin mobil imza edinip banka hesaplarına e-Devlet üzerinden erişim sağladıktan sonra yine banka aracılığıyla sorgulama yapması gerekir, zira e-Devlet ile Findeks ya da Kredi Kayıt Bürosu arasında kredi notu sorgulamasının yapılabilmesi için oluşturulmuş herhangi bir protokol henüz bulunmamaktadır.

Vodafone Kredi Notu Sorgulama SMS

Kredi notunu sorgulamak isteyen Vodafone müşterilerinin TCKN boşluk Doğum Yılı yazıp 1122’ye SMS göndermesi kredi notlarını öğrenmeleri için yeterli olacaktır. Bu sorgulama için tüketicilerden 9 TL işlem ücreti alınacak ve tutar faturaya yansıtılacaktır.

Kredi Notu Neden Düşer?

Yukarıda kredi notunu etkileyen en önemli faktörlere değinilmişti. Bu kapsamda tüketicilerin kredi notunun düşmesindeki en büyük sebebin düzensiz ödemeler olduğunu hatırlaması gerekir.

Kredi yada kredi kartlarından doğan taksit ödemelerini geciktiren ya da gerektiğinden az yatıran tüketicilerin kredi notu ciddi şekilde düşer. Kredi veya kredi kartlarından edinilen borçların en azından asgari düzeyde ödenmesi gerekir ki 3 aylık bir ödeme düzensizliğinin kara listeye girmeye ve yasal takibe düşmeye kadar varabileceği unutulmamalıdır. Yasal takip kredi notunun neredeyse sıfıra inmesine neden olur ve bu durumdaki bir kişinin kredi notunu tekrardan yükseltmesi oldukça zorlaşacaktır. Yasal takibe girdikten sonra borcunu yine ödemeyen ya da ödeyemeyen tüketiciler kara listeye alınır ve 5 yıl boyunca hiçbir bankacılık ürününden yararlanamaz.

Göz Atabilirsiniz: Kredi Puanı Düşüklere Kredi Veren Bankalar

Yine düzensiz ödeme yapmak kadar düzensiz ödeme yapan bir kişiye kefil olmak da kredi notunu düşürür. Bilindiği gibi kefil olmak krediden doğan tüm sorumluluğu üstlenmek anlamına gelir ve bir gecikme yaşanması halinde borç hakkında kefil de sorumlu tutulur. Dolayısıyla düzensiz ödeme yapan bir kişiye kefil olan tüketicinin kredi notunun ciddi şekilde düşmesi de imkan dahilindedir.

Düzensiz ödeme yapmak kadar sık kredi ya da kredi kartı başvurusu yapmak da kredi notunun düşmesine önemli ölçüde etki eder. Bu yüzden kredi başvurusu yapıldıktan ve reddediltikten sonra neden reddedildiği mutlaka öğrenilmeli, konu çözüme kavuşturulmadan yeni bir başvuru iletilmemelidir.

Bilindiği gibi fatura ödemelerinin de resmi ödemeler çatısı altında kredi notuna etki etmesi kararlaştırılmıştı. Bu kapsamda fatura ödemelerini veya vergi ödemelerini yapmayan tüketicilerin de kredi notu düşebilir. Bu nedenle fatura ve vergi ödemeleri geciktirilmemeli, ödeme yapılamıyorsa mutlaka yapılandırma için talepte bulunulmalıdır. Bilindiği gibi fatura ödemelerinde asgari oran vb. yoktur, başvurulabilecek tek yöntem yapılandırma ya da erteleme talebi iletmektir.

Kredi Notu Nasıl Yükseltilir?

Kredi notunu yükseltmek isteyen tüketicilerin bilmesi gereken en önemli detay bunun bir anda olmayacağıdır. Kredi notunun yükselmesi için hedeflenmesi gereken ilk şey tüm borçların kapatılması olmalıdır. Kredi ya da kredi kartı borçlarına ek olarak fatura borçlarının da ödenmesi kişinin üzerindeki borç yükünü daha doğrusu riski azaltacak ve kredi notu yükselecektir. Buna rağmen borçların bir anda kapatılması kredi notunu kısa süre içerisinde yükseltmez ve kredi kartı gibi ürünlere yapılan düzenli ödemelerle yavaş yavaş yükseldiği gözlemlenir.

Daha detaylı bilgi almak için Kredi Puanı Nasıl Yükselir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Tüketicilerin kredi, kredi kartı ve fatura borçlarını ödedikten sonra kullanmasa dahi; düşük limitli bir kredi kartı alması ve ödemelerini aksatmadan yapması kredi notuna oldukça büyük bir etki yapar. Kredi notunu yükseltme hedefinde olan bir tüketicinin asgari oranda değil tüm borç tutarınca ödeme gerçekleştirmesi gerekecektir, dolayısıyla kredi kartı limitinin düşük tutulmasının önemli olduğuna tekrar değinmekte yarar vardır.

Düşük limitli kredi almak ve kredi borcunu planlanan vade ile sorunsuzca kapatmak kredi notuna en yüksek etkiyi yapan faktörler arasındadır. Zira kredi kullanım sıklığı % 30’luk düzenli ödemeden sonra % 10’luk bir etki ile kredi notuna etki eden en önemli faktörlerdendir. Erken ödeme yapmak, yine kredi notunu kısa sürede yükseltmek isteyen tüketicilerin başvurabileceği yöntemlerden birisidir. Zira bu sayede hem % 30’luk düzenli ödeme etkisinden hem % 10’luk kredi kullanım sıklığı etkisinden; hem de % 25’lik borç durumu etkisinden yararlanılabilir ve kısa süre içerisinde yapılacak hesaplamaya tümü katılabilir.

Unutulmaması gereken detaylardan birisi de mevduat hesaplarından yapılan harcamalarla da kredi notunun yükseltilebileceğidir. Bir adet cari hesaba sahip olmak ve bunu düzenli olarak kullanmak kredi ya da kredi kartı alamayan tüketicilerin başvurabileceği yöntemler arasındadır. Ancak kredi notunun oluşması için en azından 1 defa kredi ya da kredi kartı alınmış olmalıdır.

Bu İçeriğe Göz Atanların İlgisini Çeken İçerikler;